หม้อแปลงไฟฟ้า (Electrical Transformer) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในระบบไฟฟ้าเพื่อเปลี่ยนแปลงระดับแรงดันไฟฟ้าจากระดับหนึ่งไปยังระดับอื่น หน้าที่หลักของหม้อแปลงไฟฟ้าคือการทำให้พลังงานไฟฟ้าสามารถถูกแจกแจงได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย โดยหม้อแปลงไฟฟ้ามีหลายประเภทแตกต่างกันไปตามลักษณะการทำงาน แต่หน้าที่หลักของหม้อแปลงไฟฟ้าประกอบด้วย:
- การเพิ่มหรือลดระดับแรงดันไฟฟ้า: หม้อแปลงไฟฟ้าสามารถเพิ่มหรือลดระดับแรงดันไฟฟ้าจากระดับหนึ่งไปยังระดับอื่นโดยใช้อัตราส่วนรอบสองหรือมากกว่า โดยทั่วไปในระบบไฟฟ้าส่วนใหญ่จะมีหม้อแปลงเพื่อเพิ่มแรงดันไฟฟ้าในการส่งถึงระยะไกล และหม้อแปลงเพื่อลดแรงดันไฟฟ้าในการใช้งานในระดับต่ำกว่า เช่นในบ้านหรืออาคาร
- การแยกแยะระบบไฟฟ้า: หม้อแปลงไฟฟ้าสามารถแยกแยะระบบไฟฟ้าเช่นระบบไฟฟ้าแรงดันสูง (High Voltage) และระบบไฟฟ้าแรงดันต่ำ (Low Voltage) เพื่อให้เครื่องจักรหรืออุปกรณ์ที่ต้องการแรงดันไฟฟ้าต่างๆ ทำงานได้อย่างเหมาะสมและปลอดภัย
- การลดสูญเสียพลังงาน: หม้อแปลงไฟฟ้าออกแบบให้มีประสิทธิภาพสูงเพื่อลดสูญเสียพลังงานในกระบวนการแปลงไฟฟ้า ทำให้พลังงานไฟฟ้าสามารถถูกแจกจ่ายไปยังผู้ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การป้องกันและควบคุมอันตราย: หม้อแปลงไฟฟ้ามีการออกแบบเพื่อควบคุมและป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากแรงดันไฟฟ้าสูง โดยรวมถึงการให้ความปลอดภัยในกรณีเกิดความผิดปกติ เช่น การตัดการไฟฟ้าอันตราย